خاموش‌شدن موتور خودرو در حال حرکت، یکی از دردسرسازترین ایراداتی است که ممکن است برای رانندگان رخ دهد. در این مقاله از سری مطالب مجله سرویسکار، قصد داریم نگاهی به دلایل خاموش شدن خودرو بیندازیم و مهمترین علل توقف ناگهانی خودرو را به اطلاع شما برسانیم.

دلایل خاموش شدن خودرو

در ابتدا لازم است فهرست کاملی از دلایل خاموش شدن ماشین را ذکر کنیم. پس از این بخش به بررسی عوامل خاموش شدن خودرو در حالت‌های مختلف می‌پردازیم. مهم‌ترین عواملی که باعث خاموش شدن موتور خودرو می‌شوند، عبارت‌اند از:

• فقدان سوخت کافی در پیشرانه
• عدم تامین هوای مورد نیاز پیشرانه
• قطع یا نوسان برق ماشین
• خرابی شمع، وایر یا کوئل
• خرابی رله دوبل
• خرابی یا قطع شدن اتصالات ایسیو
• فعال شدن سوئیچ اینرسی
• خرابی سنسور اکسیژن
• خراب‌شدن پمپ بنزین یا سوختن فیوز آن
• خرابی باتری یا دینام خودرو
• خرابی استپر یا دریچه برقی گاز موتور
• مشکل در سیستم ایموبیلایزر خودرو
• خرابی استارت خودرو
• کثیف یا معیوب شدن انژکتور
• داغ شدن بیش از حد موتور
• خرابی سنسور دور موتور
• خرابی سنسور موقعیت میل لنگ
• خرابی مبدل گشتاور در خودروی اتوماتیک

لازم است هر یک از موارد فوق را در این قسمت تشریح کنیم.

1. فقدان سوخت کافی در پیشرانه

اصولا موتورهای احتراقی جهت انجام وظایف خود همچون هر موجود متحرک دیگری، نیاز به تامین انرژی و خوراک دارند. البته مسلم است که منظور از خوراک یک پیشرانه احتراقی درون‌سوز، آب و غذای مرسوم در موجودات زنده نیست؛ بلکه سوخت فسیلی، خوراک اصلی موتورهای احتراقی را تشکیل می‌دهد و در صورت عدم تدارک به‌موقع و کافی آن، موتور از کار می‌افتد و موجب توقف ناگهانی خودرو خواهد شد. ساده‌ترین دلیل خاموش شدن خودرو در حین رانندگی، تمام شدن سوخت است.  

2. عدم تامین هوای مورد نیاز پیشرانه

از همان دوران تحصیل ابتدایی در کتاب علوم تجربی به ما گفته شده بود که هر ماده‌ای جهت سوختن، نیاز به هوا یا اکسیژن دارد و در صورت عدم تأمین این گاز مهم، اصولا دیگر مفهوم سوختن مصداق پیدا نخواهد کرد و چیزی به نام پیشرانه درون‌سوز وجود نخواهد داشت. بنابراین، تامین هوای مورد نیاز پیشرانه، یکی از اصول بنیادین جهت کارکرد صحیح موتورهای درون‌سوز است. نرسیدن هوای کافی به موتور نیز موجب خاموش شدن ماشین در حال حرکت می‌شود.

مسدود شدن مسیر هوای ورودی به درون موتور که شامل منیفولد ورودی نیز می‌شود، باعث خاموش شدن خودرو خواهد شد‌. البته این عیب در حالت عادی بسیار دور از انتظار به نظر می‌رسد اما هنگامی که خودرو وارد مسیر پر از آب یا سیلاب می‌شود، ممکن است این ایراد به وقوع بپیوندد.

یکی دیگر از دلایلی که می‌تواند منجر به نرسیدن هوای کافی به موتور شود، گرفتگی بیش از حد فیلتر هواست. برای جلوگیری از بروز این مشکل لازم است که هنگام تعویض روغن، حتما فیلتر هوای ماشین را هم را عوض کنید.

3. قطع یا نوسان برق ماشین

راه‌اندازی یک موتور احتراقی در خودروهای امروزی، نیاز به انرژی الکتریسیته دارد و هر عاملی که ارسال جریان الکتریسیته به سوی بخش‌های برقی خودرو نظیر کوئل و شمع‌های موتور را قطع کند، موجب خاموش شدن خودرو خواهد شد.

4. خرابی شمع، وایر یا کوئل

کوئل به‌عنوان یک ترانسفورماتور افزاینده، برق دریافتی از آلترناتور را تغییر ولتاژ می‌دهد و انرژی لازم را جهت تولید قوس الکتریکی در سر شمع‌ها را فراهم می‌آورد. اگر این قطعه خراب یا برق ورودی به آن قطع شود، مسلما دیگر هیچ‌گونه برقی به سر شمع‌ها نخواهد رسید و درنتیجه، هیچ نوع جرقه‌ای نیز درون سیلندر رخ نخواهد داد. فقدان جرقه در سیلندر هم به معنای عدم انفجار سوخت درون محفظه احتراق است و درنتیجه موتور روشن نخواهد شد.

گاهی اوقات ممکن است سوکت برق‌رسانی به کویل شُل شود و هنگام حرکت، از جای خود خارج شود؛ درنتیجه، موتور خودرو خاموش خواهد شد.‌ در پاره‌ای موارد نیز کویل بر اثر کارکرد زیاد از کار می‌افتد که در این هنگام نیز موتور خودرو دیگر روشن نخواهد ماند.

در کنار کوئل، باید به خرابی شمع و وایرها نیز اشاره کنیم. شمع‌های معیوب جرقه نمی‌زنند. ضمن اینکه آسیب دیدن وایرها نیز انتقال جریان برق به شمع‌ها را مختلف می‌کند. در نتیجه این اتفاق ممکن است شاهد خاموش شدن خودرو باشید.

5. خرابی رله دوبل

خرابی رله دوبل یکی دیگر از دلایل خاموش شدن ماشین است. رله دوبل وظیفه توزیع برق میان سنسورها و عمل‌گرهای مختلف را بر عهده دارد؛ بنابراین در صورت بروز هرگونه نوسان یا اتصال در مدار برق‌رسانی خودرو، احتمال خرابی رله دوبل وجود دارد و درنتیجه بسیاری از بخش‎های حیاتی نظیر سیستم سوخت‌رسانی و انژکتورها و… انرژی الکتریکی خود را دریافت نخواهند کرد و موتور خودرو از کار خواهد افتاد. لازم به ذکر است که در صورت خرابی رله دوبل، معمولا چراغ چک پشت آمپر نیز روشن نخواهد شد.

6. خرابی یا قطع شدن اتصالات ایسیو

ای سی یو یا واحد کنترل الکترونیکی، به‌عنوان مغز خودروهای انژکتوری شناخته می‌شود و تمامی سنسورهای سیستم سوخت‌رسانی، انژکتورها و…‌ بر اثر دستورات صادره از ایسیو در قالب یک مجموعه منظم به کار می‌افتند و موجب روشن‌شدن موتور خودرو می‌شوند؛ بنابراین، اگر این مرکز فرماندهی از کار بیفتد، مسلما تمامی زیرمجموعه آن نیز از کار خواهد افتاد و موتور خودرو خاموش خواهد شد. البته گاهی اوقات ایسیو خراب نمی‌شود، بلکه مشکل در اتصالات آن به سایر قطعات خودرو رخ می‌دهد.

7. فعال شدن سوئیچ اینرسی 

یکی از دلایل خاموش شدن خودرو در حال حرکت، فعال شدن سوئیچ اینرسی است. سوئیچ اینرسی یک کلید قطع جریان برق است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در هنگام تصادف، انفجار یا ورود ضربات شدید به خودرو، جریان برق منتهی به پمپ بنزین را قطع می‌کند تا مانع از جاری‌شدن سوخت هنگام تصادف و بروز خسارت‌های بعدی ناشی از آن شود.

گرچه این سوئیچ در حالت عادی به‌راحتی فعال نمی‌شود، اما گاهی اوقات امکان دارد که در اثر ضربات و تکان‌های ناشی از ناهمواری‌های سطح جاده نظیر دست‌اندازها و سرعت‌گیرها، سوئیچ اینرسی فعال شود و موتور خودرو در حال حرکت ناگهان از کار بیفتد. در این موارد، کاربر می‌تواند با فشردن مجدد دکمه قرمزرنگ سوئیچ اینرسی، دوباره جریان سوخت را به موتور خودرو بازگرداند و اتومبیل را روشن کند.

8. خرابی سنسور‌ اکسیژن

سنسور اکسیژن وظیفه تجزیه تحلیل گازهای خروجی از اگزوز را بر عهده دارد و اطلاعات کسب‌شده را به ایسیو می‌دهد تا میزان پاشش سوخت را به طور دقیق تنظیم کند. در صورت خرابی این قطعه و ارسال اطلاعات کاملاً اشتباه به ایسیو، ممکن است فرمان‌های صادره از واحد کنترل با واقعیت‌های عملکردی خودرو هم‌خوانی نداشته باشد و درنهایت، ممکن است اتومبیل خاموش شود.

9. خراب‌شدن پمپ بنزین یا سوختن فیوز آن

پمپ بنزین قطعه‌ای ضروری جهت ارسال سوخت از باک به درون محفظه سیلندر است که اگر از مدار خارج شود، سوخت دیگر به درون موتور راه نخواهد یافت و در نتیجه شاهد خاموش خودرو خواهید بود. معمولا این قطعه الکتریکی بعد از کارکرد‌های طولانی از کار میفتد و نیاز به تعویض پیدا می‌کند؛ اما گاهی اوقات، خرابی سوکت آن یا سوختن فیوز یا رله پمپ بنزین نیز می‌تواند دلیل ازکارافتادن این قطعه الکتریکی باشد. هم‌چنین گشادشدن درگاه فیوز نیز موجب قطع مسیر برق پمپ بنزین می‌شود.

10. خرابی باتری یا دینام خودرو

یکی دیگر از دلایل خاموش شدن ماشین می‌تواند خرابی دینام یا باتری باشد. دینام به‌عنوان یک ژنراتور، وظیفه تامین برق خودرو و شارژ باتری را بر عهده دارد. اگر این قطعه از کار بیفتد، برق اتومبیل نیز به طور کامل قطع و موتور خاموش خواهد شد. پاره‌شدن تسمه دینام و درنتیجه عدم تامین نیروی محرکه این ژنراتور هم تخلیه برق باتری و خاموش‌شدن ناگهانی خودرو را به دنبال خواهد داشت.

ضعیف شدن باتری، خالی کردن آن و همچنین شل یا کثیف شدن اتصالات باتری نیز باعث می‌شود که انتقال برق به شمع‌ها با مشکل روبه‌رو شود. در نتیجه این اتفاق هم جرقه‌زنی شمع متوقف می‌شود. به‌این ترتیب عملیات احتراق در موتور به‌درستی شکل نمی‌گیرد و خودرو خاموش خواهد شد.

11. خرابی استپر یا دریچه برقی گاز موتور

اگر دریچه گاز برقی موتور دچار ایراد شود، ممکن است هوای ورودی به درون پیشرانه به صفر می‌رسد و موتور اتومبیل خاموش می‌شود. از طرف دیگر، در خودروهای انژکتوری قطعه‌ای به نام استپر موتور وجود دارد که هنگامی که پا از روی پدال برداشته شود، وظیفه تامین هوای پیشرانه را برعهده دارد؛ بنابراین اگر این قطعه با نقص مواجه شود، هوای ورودی به موتور قطع خواهد شد و درنتیجه موتور از کار خواهد افتاد.

12. مشکل در سیستم ایموبیلایزر خودرو

ایموبیلایز به‌عنوان یکی از سیستم‌های امنیتی و ضد سرقت خودروهای سواری شناخته می‌شود. تقریبا روی تمام خودروهای فعلی موجود در بازار ایران، این سیستم نصب می‌شود. بروز مشکل در عملکرد سیستم ایموبیلایزر نیز باعث می‌شود که خودرو بلافاصله خاموش شود. هر چند این اتفاق خیلی رایج نیست؛ اما نباید آن را نادیده بگیرید.

13. خرابی استارت خودرو

علت خاموش شدن خودرو بعد از استارت ممکن است ناشی از خرابی استارت خودرو باشد. در این حالت خودرو روشن نمی‌شود یا بلافاصله بعد از روشن شدن، خاموش می‌گردد. معمولا در خودروهای دارای استارت دکمه‌ای این مشکل رخ نمی‌دهد.

14. کثیف یا معیوب شدن انژکتور

انژکتور وظیفه پاشش سوخت برای ترکیب با هوا در محفظه احتراق را بر عهده دارد. این امکان وجود دارد که به مرور زمان در اثر تجمع رسوب در سر انژکتور، عملیات پاشش سوخت مختلف شود. ضمن اینکه انژکتور نیز مانند بسیاری دیگر از قطعات خودرو، عمر مفید مشخصی دارد و ممکن است دچار خرابی شود.

15. داغ شدن بیش از حد موتور

نقص در عملکرد سیستم خنک‌کننده موتور نیز می‌تواند علت خاموش شدن خودرو در حال حرکت باشد. به‌عنوان مثال خرابی ترموستات یا پمپ آب منجر می‌شود که دمای موتور به‌شدت افزایش پیدا کند. در این حالت ایسیو برای جلوگیری از آسیب دیدن قطعات موتور، فرمان خاموش شدن آن را صادر می‌کند.

16. خرابی سنسور دور موتور

در کنار سنسور اکسیژن، خرابی برخی دیگر از حسگرها مانند سنسور دور موتور هم می‌تواند علت خاموش شدن ماشین باشد. این قطعه با اندازه‌گیری دور موتور، اطلاعات لازم در این زمینه را در اختیار ایسیو می‌گذارد تا عملکرد سایر بخش‌های موتور را مطابق وضعیت دور موتور تنظیم کند. خرابی این قطعه باعث می‌شود که سیگنال‌های اشتباه در اختیار ایسیو قرار بگیرد. به‌عنوان مثال ممکن است سیگنال داغ شدن بیش از حد موتور صادر شود. در نتیجه ایسیو دستور خاموش شدن موتور را بدهد.

17. خرابی سنسور موقعیت میل لنگ

سنسور موقعیت میل لنگ با ارسال سیگنال موقعیت قرارگیری میل لنگ به ایسیو، وضعیت عملکرد موتور را مشخص می‌کند. خراب شدن این سنسور باعث می‌شود که ایسیو اطلاعات درستی از وضعیت عملکرد موتور در اختیار نداشته باشد. در نتیجه ممکن است فرمان خاموش شدن ماشین حین حرکت را صادر کند. در خودروهای جدید معمولا از سنسور میل بادامک هم استفاده می‌شود که در صورت خرابی سنسور موقعیت میل سوپاپ، وظیفه آن را انجام می‌دهد.

18. خرابی مبدل گشتاور در خودروی اتوماتیک

در خودروهای اتوماتیک، مبدل گشتاور نقش کلاچ را برای تعویض دنده ایفا می‌کند. علت خاموش شدن ماشین دنده اتوماتیک می‌تواند ناشی از خرابی مبدل گشتاور گیربکس باشد. خاموش شدن خودرو در این حالت معمولا هنگام ترمز گرفتن رخ می‌دهد.

دلایل خاموش شدن ماشین در حالت‌های مختلف

تا اینجا 18 علت خاموش شدن خودرو را بررسی کردیم. واقعیت از این قرار است که خاموش شدن ماشین در حالت‌های مختلفی رخ می‌دهد. دلایل این اتفاق در شرایط مختلف یکسان نیست. در این قسمت به‌صورت خلاصه دلایل خاموش شدن موتور خودرو در شرایط مختلف را ذکر می‌کنیم.

دلایل خاموش شدن خودرو بعد از استارت

• ضعیف بودن باتری یا دینام خودرو
• خرابی مپ سنسور
• خرابی سنسور دریچه گاز
• نداشتن سوت کافی

علت خاموش شدن خودرو اول صبح

• مشکل باتری یا دینام خودرو
• مشکل در سنسور پدال گاز و ترمز
• نداشتن سوخت کافی

علت خاموش شدن ماشین در حالت درجا

• خراب شدن سنسور دور موتور
• خرابی استپر موتور
• خرابی سنسور اکسیژن
• مسدود شدن دریچه گاز اگزوز
• خرابی کوئل
• خرابی مپ سنسور

علت خاموش شدن ماشین روی گاز CNG

• مشکل پیدا کردن رگولاتور و سوییچ گاز
• گرفتگی سوزن انژکتور موتور

علت خاموش شدن خودرو در حرکت

• خراب شدن رله دوبل
• خراب شدن سنسور دور موتور
• معیوب شدن کامپیوتر خودرو
• خرابی سنسور موقعیت میل لنگ
• خرابی پمپ بنزین یا مشکل در اتصالات و لوله‌کشی سیستم سوخت‌رسانی
• تمام شدن بنزین
• خرابی دینام خودرو
• مشکل سیم کشی برق خودرو

خاموش شدن خودرو در دور آرام

• خراب شدن رله دوبل
• خراب شدن سنسور دور موتور
• خرابی سنسور دریچه موقعیت گاز
• خرابی ایسیو ماشین

خاموش شدن خودرو در هنگام ترمز

• خرابی مبدل گشتاور در خودروی اتوماتیک
• افت فشار سوخت به‌دلیل خرابی پمپ بنزین
• کثیف بودن نازل انژکتور
• مشکل در سیم کشی برق خودرو
• مشکل در سنسور پدال ترمز

خاموش شدن خودرو در دست انداز

• خراب شدن رله دوبل
• آسیب دیدن استپر موتور
• مشکل در پمپ بنزین
• خرابی سنسور دریچه گاز

خاموش شدن خودرو در هوای سرد

• خرابی سنسور دریچه گاز
• خرابی استپر موتور
• خرابی سنسور دمای آب

خاموش شدن ماشین هنگام کلاچ گرفتن

• مشکل در سیم کشی برق خودرو
• آسیب دیدن استپر موتور

خاموش شدن ماشین هنگام کولر گرفتن

• مشکل سیستم برق خودرو به‌خصوص فیوزها

کلام پایانی

در این مطلب به بررسی دلایل خاموش شدن خودرو در حال حرکت پرداختیم. اگر در این شرایط قرار گرفتید، اولین کار شما حفظ خونسردی است و بعد از آن با رعایت تمامی جوانب احتیاط، لازم است خودرو به منتهی‌الیه سمت راست جاده یا خیابان هدایت شود و با استفاده از توان اندک سیستم ترمز و با درگیرکردن دنده‌های سنگین (در خودروهای دنده‌ای)، نسبت به توقف خودرو اقدام شود.

در خودروهای امروزی، معمولاً تنها می‌توان نسبت به چک‌کردن سوکت سنسورهایی نظیر حسگر دور موتور و نیز سوکت کویل به‌علاوه فیوزهای مربوطه به‌ویژه فیوز پمپ بنزین و سایر اتصالات الکتریکی اقدام کرد. در غیر این صورت، تنها راه چاره، تماس با مراکز خدماتی و انتقال خودرو به نزدیک‌ترین تعمیرگاه مجاز جهت رفع عیب خواهد بود.